Relacja z wyjazdu: od mamony do ambony

Czy tamten region za kilka lat będzie taki jak teraz? Nie. Tak jak nie ma już ludzi z Marmaroszów czy Bukowiny, tak jak nie ma już naszych górali w kierpcach gdzieś na zagonku, tak tutaj znikną z ulic kolorowe spódnice i peleryny. Zostaną może jedynie czapeczki, bo są bardzo praktyczne. Dzieciaki różnią się od swoich rodziców. Chcą być cywilizowane, nowoczesne, siedzą na fejsie i wstydzą się nosić tradycyjne ubrania. A zatem zostanie nam tylko skansen dla turystów. 

Czym zajmują się tamci ludzie? Ja nie wiem dokładnie, ale chyba wszystkim i to własnymi rękami. Ich praca to maleńkie manufakturki, knajpki (często ograniczone do szerokości rondla), stoiska handlowe i "indywidualna" obsługa ruchu turystycznego. Najbardziej dominują: handel, gdzie sprzedaje się ten sam asortyment niezależnie od położenia geograficznego.  Zakupiłem w "ekskluzywnej" manufakturze złotniczej koraliki małżonce ale zapomniałem do kompletu zakupić kolczyki, nie szkodzi, kupiłem dwa tysiące metrów wyżej i trzysta kilometrów dalej identyczny komplet. Oczywiście produkowany indywidualnie na miejscu. Podobnie jest ze wszystkim. 

legalny, mobilny punkt wymiany walut

Magazynowanie: nie ma sensu wracać do domu, więc noc spędza się na straganie.

świadomość narodowa budowana jest wokół wojska, pamiątki, parady i rozpamiętywanie dawnych wrogów

Z pewnością unikatowe jest przetwórstwo spożywcze i gastronomia :-) Na dobre knajpy, albo nas nie było stać, albo żarcie było tam jak wszędzie okropne, więc po co przepłacać? Jedynym miejscem wartym zatrzymania były, no jak to nazwać, grille? Rzędy miniaturowych budek albo swego rodzaju grille obsługiwanych przez panie (generalnie mało facetów pracowało "na widoku", jak już to za kierownicą albo w kopalni). Kupowane na miejscu kanapeczki  były pyszne, pożywne, wyprażone na ogniu. Higiena bez zarzutu: najpierw przyjmuje się pieniądze od poprzedniego klienta, potem wyciera się palcem nos, potem nakłada parzące mięso tymi samymi rękami (oczywiście rozdzielając je palcami na porcje), dorzuca warzywek, zawija w biały papierek i kasuje się klienta. Cykl rozpoczyna się na nowo. Klient odchodzi dwa metry, wypluwa to co nie jest w stanie przeżuć, podbiega pies, pożera to a od czasu do czasu defekuje (pies). Jedyne co mnie niepokoiło to fakt, że psy są tłuste, podobnie jak wysmażane na ogniu mięso. Psy są też niebezpiecznie podobne do powszechnie spożywanych jagniąt lamy. Ale to taki mały niepokój.

Aleja gastronomiczna

Handlarka. 5 000 m n.p.m

Boliwijczycy są chyba wierzący, ale niekoniecznie w Jedynego. Wiara jest przerysowana i przeplatana miejscowymi przesądami. Wiele z nich pojawia się niezależnie od regionu. Na przykład taka alegoria złego ducha (duszycy) (Asiu, ty chyba wiesz co to?), dla równowagi szacunek dla Zbawiciela objawia się odpowiednią szatą i właściwą prezentacją wizerunku. Osobiście nie widzę w tym nic złego, w końcu my też naszych bliskich fotografujemy i wstawiamy w piękne ramki, spluwamy przez ramię i nie witamy się przez próg. To jest chyba naturalne dla człowieka.

 

Mistycyzm ma wiele twarzy

Figurki nad wejściem (baaaardzo powszechne)

Dbałość o dobra wieczne idzie w parze z dbałością o dobra doczesne przyjezdnych. 

A na koniec taki oto smaczek, który łagodnie przypomina mi jeden z najważniejszych elementów tamtejszej rzeczywistości: wałęsające się psy :-)

Portret Bolivii (i nie tylko) na tle ludzi (i nie tylko)

Niespełna miesięczny wyjazd zaowocował mi blokadą publikacyjno-fotograficzną. Przywiozłem tyle materiału zdjęciowego, że nie miałem odwagi zerknąć do zdjęć. Zwyczajnie nie wiedziałem od czego zacząć relację. Dwa miesiące leżakowania jednak jasno mi uświadamiają, że z wyjazdu zostały mi głównie: obraz ludzi i cztery  "atrakcje" (chyba tylko tyle było :-) ). Wydaje mi się, że jesteśmy inny niż ludzie, których spotykaliśmy. Jednak mniej normalni. Było to uczucie podskórne, nurtujące, niespokojne. Nasza odmienność przejawiała się sposobem w jaki oni na nas patrzyli. Nasza duża grupka podróżnicza w naturalny sposób stanowiła jakby kapsułę, zamkniętą na interakcję z miejscowymi, jednak parę chwil w tłumie pozwoliło mi spokojnie poobserwować, co zresztą każdy z nas na swój osobisty sposób także robił.

 

Pierwszy kontakt z miejscowymi miałem w Cuzco. Oszołomiła mnie mnogość miejscowych spacerujących w tradycyjnych strojach. Przyznam, że nie wiedziałem, czy mam się przyglądać, fotografować czy ignorować ten barwny korowód. Szybko się okazało, że parę osób stroi się do zdjęć, widząc obwieszonego aparatami człowieka zrywają się i proponują pozowanie za ładną sumkę.   Wystarczyło jednak zejść z głównego deptaka i już mieliśmy wspaniały pokaz ubiorów. Kolejne etapy podróży odmierzałem czasem spędzonym w autobusach i ubiorem kobiet i mężczyzn. Co kilkaset kilometrów zmieniały się kapelusiki, barwy chust, sploty worków.  Pojawiały się i znikały barwne spódnice, zmieniała grubość rajtuz i obuwia.  Co dowiedzieliśmy się od jednej z pań: kapelusik jest oznaką elegancji, szyku i kobiecości, no i dojrzałości. Jak wykazały moje obserwacje był to najczęściej męski kapelusik.

A tutaj prekursor mody światowej

 To co jest odmiennego między nami o "nimi" to także dzieci. Są ich chmary, tuziny i tabuny. Byliśmy w niewielkim miasteczku, gdzie po otwarciu szkoły wysypały się takie tłumy dzieci, jakich nigdy w życiu nie widziałem. Na krótką chwilę zapełniły się jednokolorowym, błękitno-granatowym od mundurków, roześmianym tłumem maluchów i młodzieży. Na końcu, w garniturach, szła kadra nauczycielska.

Dzieci są wszędzie, na ulicach, w sklepach, w knajpach w autobusach. Rodzice pracują z dziećmi, podróżują, spędzają czas wolny. Dzieciaki sa czymś naturalnym a opieka nad nimi w czasie pracy nikogo nie dziwi. Wielokrotnie, zamawiając lody musieliśmy czekać, aż młoda sprzedawczyni  uspokoi swojego berbecia. Jakoś nie mam wątpliwości co nas czeka w niedalekiej przyszłości. 

Nie lubię tego zdjęcia, pokazuje ono, że wkrótce wymrze korowód kolorowych staruszek, zastąpi go właśnie taki sposób noszenia garderoby :-)

Prawdziwą ucztą dla zdjęcioroba były jednak targowiska: